اتوماسیون هوشمند چیست و چه کاربردهایی دارد؟
اتوماسیون هوشمند (Intelligent Automation) چیست؟
اتوماسیون یا به عبارت دیگر خودکارسازی و مدیریتِ خودکار فرآیندها، رویکردی است که به کاهش و یا حذف دخالت انسان (human intervention) در فرآیندهای تکراری، پیچیده و زمانبر میپردازد و در نهایت، به ایجاد چابکی، کاهش حجم کار دستی، افزایش دقت و کیفیت و اجتناب از خطاهای معمول انسانی منجر میشود.
اتوماسیون هوشمند یا خودکارسازی هوشمند (Intelligent Automation)، از هوش مصنوعی و فنآوریهایی مانند یادگیری ماشین (Machine Learning)، مدیریت فرآیند کسب و کار (Business Process Management) و اتوماسیون فرآیند رباتیک (Robotic Process Automation) برای خودکارسازی وظایف تکراری، جمع آوری دادههای مفید و تصمیمگیری آگاهانه (informed decision-making) استفاده میکند.
تفاوت بین اتوماسیون هوشمند و هایپراتوماسیون
هدف از هایپراتوماسیون (HyperAutomation) رسیدن به بیشترین میزانِ ممکنِ خودکارسازی فرآیندهاست، تا جاییکه هر نوع فرآیندی که امکان خودکارشدن دارد را بتوان یافت و رباتهای نرمافزاریای برای انجام این خودکارسازی ایجاد کرد. هایپراتوماسیون از تمامی فنآوریهای ممکن مانند هوش مصنوعی (AI)، اتوماسیون فرآیند رباتیک (RPA)، یادگیری ماشین (machine learning)، پردازش زبان طبیعی (Natural-Language Processing)، کلانداده (Big Data) و …، در جهت ایجاد رباتهای نرمافزاری استفاده میکند.
اما اتوماسیون هوشمند بر خودکارسازی فرآیندهای پیچیده، یادگیری، توانایی پیشبینی و تصمیمگیری آگاهانه توسط رباتهای نرمافزاری تمرکز دارد و برای رسیدن به این هدف از فنآوریهایی مانند هوش مصنوعی (AI)، یادگیری ماشین (ML) و اتوماسیون فرآیند رباتیک (RPA) استفاده میکند.
کاربردهای اتوماسیون هوشمند
اتوماسیون هوشمند میتواند در زمینههای متعددی از علم و تکنولوژی، برای تمامی سیستمهایی که شامل فرآیندهای پیچیده و زمانبری هستند، مفید باشد. اگر چنین سیستمهایی، توانایی یادگیری، حل مسئله، پیشبینی و تصمیمگیری آگاهانه را داشته باشند، میتوانند به شکل خودکار به مدیریت فرآیندهای خود پرداخته و در صورت بروز خطا و یا نقص در سیستم، راه حل و اقدامات لازم جهت رفع خودکار مشکل را ارائه و انجام دهند. به این ترتیب، بهرهوری و کارآیی این سیستمهای هوشمند به شکل قابلتوجهی افزایش مییابد، دخالت انسان در اداره این سیستمها کاهش یافته و حتی ممکن است راهحلی برای مسائلی که قبلا حلنشدنی به نظر میآمد ارائه شود.
در اینجا به ارائه چند نمونه از کاربرد اتوماسیون هوشمند در حرفههای مختلف میپردازیم:
- زمینه بهداشت و درمان: جراحی رباتیک هوشمند و دستیار جراح هوشمصنوعی، مدیریت حجم بالای اطلاعات پزشکی بیماران و ارائه تحلیل به پزشکان.
- بخش تولید (Manufacturing): اتوماسیون خط تولید با سیستمهای رباتیکی هوشمند، کنترل کیفیت هوشمند و بهینهسازی زنجیره تامین.
- بخش لجستیک (Logistics) و زنجیره تامین (Supply Chain): مدیریت و پردازش موجودیها و منابع، مدیریت انبارها، نگهداری منابع و ایرادیابی.
- بخش انرژی: بهینهسازی شبکه انرژی، تعمیر و نگهداری از تجهیزلت تولید و عرضه انرژی و کنتورهای مبتنی بر هوش مصنوعی.
- آموزش و پژوهش: آموزش شخصیسازیشده، سیستم سنجش و نمرهدهی خودکار، اتوماسیون اداری و سیستم تعریف پروژه هوشمند.
- اینترنت اشیا و شهرهای هوشمند: اینترنت اشیا (The Internet of Things) شبکهای از اشیا هوشمند ایجاد میکند که توانایی ذخیره و پردازش داده و برقراری ارتباط و تبادل اطلاعات با سایر اجزای شبکه را دارند. ظهور اینترنت اشیا به پیدایش سیستمهای اتوماسیونی منجر شده است که میتوانند دادههای درلحظهیِ (real-time data) دستگاههایِ موجود در شبکه را با سرعت و دقت بالا پردازش کرده و استراتژیهایی برای مدیریت سریع و بینقصِ حجم بالایِ داده، پیشگویی و تصمیمگیریِ درلحظه ارائه دهند. شبکهای از اشیا هوشمند که بتواند خانههای هوشمند، ساختمانها، کارخانهها و محیطهای کاری هوشمند خلق کند، اگر در ابعاد بزرگ شهری پیادهسازی شده و مورد بهرهبرداری قرار گیرد، در نهایت به ایجاد شهرهای هوشمند (smart cities) میانجامد که یکی از باارزشترین اهداف مدیریت شهری در سالهای اخیر بوده است.