رایانش ابری چیست؟
رایانش ابری (Cloud Computing)
رایانش ابری (Cloud Computing) تکنولوژی‌ای در فن‌آوری اطلاعات است که الگویی برای امکان دسترسی سریع، آسان و کم‌هزینه از طریق شبکه اینترنت به مجموعه وسیعی از منابع فیزیکی (Physical) و مجازیِ (Virtual) قابل اشتراک‌گذاری از جمله سرورها، پایگاه‌های‌داده، فضای ذخیره‌سازی اطلاعات، شبکه، انواع نرم‌افزارها و انواع خدمات مانند پایش و تجزیه و تحلیل اطلاعات و مدیریت پشتیبان را ارائه داده است.
پیش از پیدایش این تکنولوژی، مشاغل فن‌آوری اطلاعات تمامی نیازهای تامین زیرساخت، توسعه و استقرار نرم‌افزار، مدیریت و نگهداری از این امکانات را خود برعهده داشتند. آنها به سرورهایی با قدرت پردازش مناسب، به پایگاه‌‌داده‌ای با فضای ذخیره‌سازی کافی، به تامین برق و فن‌آوری خنک‌سازی مورد نیاز سرورها، به ایجاد شبکه رایانه‌ای مناسب، به فراهم کردن و نصب انواع نرم‌افزارهای مورد نیاز و در نهایت به تیمی از کارشناسان حرفه‌ای برای استقرار، به‌روزرسانی و رفع خطاهای به وجود آمده، نیاز داشتند. علاوه بر تمامی این موارد، با گسترده‌تر شدن و یا کوچکتر شدن نیازهای مجموعه، مقیاس کردن تمامی امکانات و خدمات به اندازه نیاز مجموعه، کاری بسیار پیچیده و زمانبر بود.
با پیدایش خدمات رایانش ابری، تامین‌کنندگانِ این خدمات بخش وسیعی از نیازهای مشاغل را، که به آنها اشاره کردیم، مرتفع کرده و مجموعه وسیعی از این امکانات و خدمات را با کمترین هزینه، بیشترین امکانات و بالاترین بهره‌وری در اختیار کاربران قرار می‌دهند. این روش، عملکرد کسبوکارها را متحول کرده و آنها را قادر می‌سازد تا روی کارهای اصلی خود تمرکز کنند و کار تهیه‌ی زیرساخت و مدیریت منابع محاسباتی را به ارائه‌دهندگان خدمات ابری واگذار کنند.
مزایای رایانش ابری
استفاده از سرویس‌ها و امکانات رایانش‌ابری مزایای زیادی برای کسب‌و کارهایِ خرد و کلان دارد.
- چابکی (سریع و آسان) (Agility):
اکثر خدمات رایانش ابری به صورت خودسرویس (self-service) و بر اساس تقاضا ارائه می‌شوند، بنابراین حتی مقادیر زیادی از منابع محاسباتی را می‌توان در عرض چند دقیقه، معمولا تنها با چند کلیک ماوس، تهیه کرد. این قابلیت به کسبوکارها انعطاف‌پذیری زیادی می‌دهد و امکان آزمایش ایده‌های جدید را ایجاد می‌کند.
- کاهش هزینه‌ها و مقرون به صرفه بودن (Cost-effectiveness):
رایانش ابری هزینه خرید، نصب، راه‌اندازی و نگهداری از سخت‌افزارها و نرم‌افزارها و تامین زیرساخت‌های لازم برای آنها و منابع انسانی مورد نیاز را به شکل قابل‌توجهی کاهش می‌دهد.
- مقیاس‌پذیری (Scalability & Elasticity):
با رایانش ابری، برای بیشترین میزان منابع و امکانات فن‌آوری‌ای که برای کسب‌وکارِ خود در آینده ممکن است نیاز داشته باشید، نیازی به تامین بیش از حد منابع از اکنون ندارید. در عوض، شما مقدار منابعی را که واقعا به آن نیاز دارید، تهیه می‌کنید و در صورت تغییر نیازهای کسب‌وکار خود در آینده، می‌توانید این منابع را افزایش یا کاهش دهید و در سریع‌ترین زمان، میزان منابع موجود را با میزان مورد نیاز کسب‌وکار خود تطبیق دهید. به همین دلیل می‌توان گفت به‌کارگیری خدمات رایانش ابری برای کسب‌وکارهای خرد و کلان مناسب است.
- مورد اعتماد بودن (Reliability):
رایانش ابری، پشتیبان‌گیری از داده‌ها (data backup)، بازیابی از فاجعه (disaster recovery) و تداوم کسب‌وکار (business continuity) را آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر می‌کند.
- امنیت (Security):
بسیاری از ارائه‌دهندگان سرویس ابری مجموعه گسترده‌ای از اقدامات امنیتی پیشرفته، فن‌آوری‌ها و رمزگذاری‌ها را به‌‍‌‌کار می‌گیرند که وضعیت امنیتی سرویس‌های‌شان را تقویت کنند و به محافظت از داده‌ها، برنامه‌ها و زیرساخت‌ها در برابر تهدیدات احتمالی بپردازند.
- ارزش استراتژیک افزوده (Enhanced strategic value):
رایانش ابری سازمان‌ها را قادر می‌سازد تا از به‌روزترین و جدیدترین فن‌آوری‌ها، برای کسب برتری در فضای رقابتی نسبت به هم‌حرفه‌ای‌های خود استفاده کنند. همچنین فن‌آوری ابری، به دلیل ایجاد دسترسیِ آسان، سریع به منابع اشتراک‌پذیر پروژه‌ها از هر مکان جغرافیایی، کمک عمده‌ای به یافتن منابع انسانی کارآمد محسوب می‌شود.
انواع رایانش ابری
همه رایانش‌های ابری یکسان نیستند و هیچ نوع واحدی از رایانش ابری برای همه مناسب نیست. چندین مدل سرویس ابری مختلف بر اساس نیاز کسب‌وکارهای مختلف توسعه داده شده‌اند.
ابتدا، باید نوع استقرار ابری یا معماری رایانش ابری را تعیین کنید که خدمات ابری شما بر روی آن پیاده‌سازی می‌شوند. سه راه مختلف برای استقرار خدمات ابری وجود دارد: ابر عمومی (public cloud)، ابر خصوصی (private cloud) یا ابر ترکیبی (hybrid cloud).
انواع سرویس ابری
اکثر سرویس‌های رایانش ابری به چهار دسته کلی تقسیم می شوند:
- زیرساخت به عنوان سرویس ((IaaS)infrastructure as a service )،
- پلتفرم به عنوان سرویس ((PaaS) platform as a service )،
- بدون سرور (serverless)
- نرم‌افزار به عنوان سرویس ((SaaS) software as a service ).
این سرویس‌ها گاهی اوقات “Stack” رایانش ابری نامیده می‌شوند زیرا بر روی یکدیگر ساخته و سوار می‌شوند. داشتن درک درست از این سرویس‌ها، دستیابی کسبوکارها به اهداف تجاری‌شان را آسان‌تر می‌کند.